Van hard naar hart?

Van harde controle naar maatwerk in de Participatiewet

De handhaving van de inlichtingenplicht in de Participatiewet heeft de afgelopen vijftig jaar ingrijpende veranderingen ondergaan. Waar aanvankelijk weinig aandacht was voor onterecht gebruik van de bijstand, verschoof de focus later naar het pakken van fraudeurs (de ‘Fraudewet’). De nieuwste ontwikkeling benadrukt maatwerk en menselijke maat. Deze verschuiving weerspiegelt de groeiende behoefte aan empathie in het handhavingsbeleid, waarbij handhavers oog hebben voor de persoonlijke omstandigheden van uitkeringsgerechtigden.

Uitdagingen van maatwerk voor handhavers

Dit onderzoek verkent de mogelijkheden en moeilijkheden waarmee handhavers – toezichthouders, buitengewoon opsporingsambtenaren domein V en boeteambtenaren – worden geconfronteerd bij maatwerk en menselijke maat in het kader van de inlichtingenplicht van de Participatiewet. Het biedt inzicht in hoe handhavers de balans zoeken tussen de naleving van regels en het bieden van menselijk begrip in situaties die verder reiken dan alleen ‘regels zijn regels’.

Waardevol voor beleidsmakers, wetenschappers en uitvoerders

Van hard naar hart? biedt waardevolle inzichten voor diverse doelgroepen. Gemeenten en handhavers van de Participatiewet kunnen vergelijken hoe collega's in andere gemeenten opereren, terwijl handhavers en toezichthouders uit een ander domein een kijk krijgen op de uitvoering van de Participatiewet. Beleidsmakers en wetgevers krijgen praktische inzichten die kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van effectiever beleid. Voor wetenschappers opent dit onderzoek een venster naar de complexe wereld van handhaving, waardoor een beter begrip van de uitvoeringspraktijk mogelijk wordt.