Breinfitness
Een trainingsprogramma bij problemen met aandacht, concentratie, geheugen en uitvoerende functies
Grip krijgen op cognitief functioneren
Niet meer weten waar je je sleutels hebt neergelegd, een afspraak vergeten, geen twee dingen tegelijk kunnen doen of zo’n dag hebben waarop ‘alles’ misgaat. Zulke dingen overkomen ons allemaal weleens. Maar als ze vaak voorkomen en ons beperken in het dagelijks functioneren is er toch een probleem.
Breinfitness geeft heldere uitleg over wat cognitieve problemen zijn, en biedt vaardigheden en strategieën om hiermee te leren omgaan. Door veelvuldig te oefenen kun je alternatieve routes in je brein aanleggen. Met behulp van dit boek ga je gericht aan de slag met oefeningen op het gebied van aandacht, concentratie, geheugen en uitvoerende functies. Tevens geeft Breinfitness je handvatten in het omgaan met ‘extra factoren’, zoals vermoeidheid, stress, angst en depressie, en pijn, die met je cognitief functioneren kunnen samenhangen.
Voor wie
Dit boek is bedoeld voor iedereen die last heeft van cognitieve klachten of bang is deze op termijn te krijgen én voor wie zijn brein wil trainen met vaardigheden en daarmee gaat voor het ‘fitte’ brein. Daarnaast is het ook zeer geschikt voor mantelzorgers van mensen met cognitieve klachten en voor hulpverleners zoals huisartsen, (neuro)psychologen, (gespecialiseerde) verpleegkundigen, revalidatieartsen, ergotherapeuten en neurotrainers.
Breinfitness kan als zelfhulpboek worden gebruikt, maar het programma kan ook doorlopen worden met een (neuro)psycholoog en/of binnen een revalidatietraject.
Dagboekbladen
In Breinfitness vind je op pagina's 137 en 138 dagboekbladen. Deze dagboekbladen kun je invullen om je vermoeidheid bij te houden. Zo krijg je inzicht in je vermoeidheidsklachten. Download de dagboekbladen hier.
‘Je kunt je hersenen fit houden en trainen om zo als het ware conditie op te bouwen voor later. Je bouwt reservecapaciteit op in je brein.’
Voorwoord
Inleiding
Wat valt onder cognitieve problemen?
Voor wie is dit zelfhulpboek bedoeld?
Welke doelen kun je bereiken?
Hoe gebruik je dit boek?
Verkenningsoefening I: Observeer je cognitieve beperkingen
Verkenningsoefening II: Nadenken over motivatie en verwachtingen
Deel 1 | Cognitieve problemen begrijpen
1 Wat zijn cognitieve problemen?
Uitleg van cognitieve klachten/ problemen met behulp van het cognitieschema
Invloed van stress, vermoeidheid, angst, depressie en pijn op het cognitieschema
2 Verkenning van je eigen cognitieve problemen/ klachten
Wat speelt er bij jou?
Oefening 1: Je eigen cognitieve klachten op een rijtje
Oefening II: Maak je persoonlijke cognitieschema op grond van je cognitieproblemen/ klachten
Oefening III: Maak je persoonlijk cognitieschema met behulp van de extra factoren
Deel 2 | Aan de slag!
3 Aandacht en concentratie
Wat zijn aandacht en concentratie?
Oefening I: Bewuste aandacht (concentratie)
Een methode (PRET) om de aandacht en concentratie te verbeteren
Oefening II: PRET-methode
Oefening III: Bewuste aandacht (concentratie)
Verkenningsoefening: Heb je geheugenproblemen?
4 Het geheugen
Uitleg van het geheugen
Oefening I: Inzicht geheugenondersteuning
Interne hulpmiddelen om het geheugen te verbeteren:
ATHKOV-methode
Oefening II: Hulpmiddelen interne geheugen
Externe hulpmiddelen om het geheugen te ondersteunen
Oefening III: Hulpmiddelen externe geheugen
Oefening IV: Geheugenklacht of -probleem
Verkenningsoefening: Heb jij problemen met plannen en organiseren?
5 Executief functioneren oftewel uitvoerende functies
Uitleg executief functioneren
Mindmapping
Oefening I: Maak een eigen mindmap voor een voor jou relevant thema
Ordenen en plattegrond
Oefening II: Orde scheppen
Deel 3 | Extra factoren en managementtechnieken
Verkenningsoefening: Stress ervaren
6 Stress
Wat is stress?
Stressmanagement
Oefening I: Zelf 4G-cirkel maken
Ontspanningsoefeningen
Oefening II: Ontspanning
Oefening III: Rozijnoefening (een voorproefje van mindfulness)
Oefening IV: Mindfulnesstussendoortje
Verkenningsoefening:
Vermoeidheid
7 Vermoeidheid
Wat is (chronische) vermoeidheid?
Oefening I: Bijhouden vermoeidheid middels dagboek
Vermoeidheidsmanagement: piekbelasting voorkomen
Verkenningsoefening: Angst en depressie
8 Angst, depressie en management
Wat zijn angst en depressie?
Angst- en depressiemanagement
Oefening I: Beschrijven positieve gebeurtenis (succeservaring)
Oefening II: Activiteit plannen en complimenteren
Verkenningsoefening: (Chronische) pijn
9 (Chronische) pijn
Wat is pijn en wat gebeurt er in je centrale zenuwstelsel?
Pijnmanagement
Oefening 1: Afleiding
Oefening 11: De 4G-cirkelmethode
Verkenningsoefening: Heb jij last van problemen met communicatie?
10 Communicatie
Wat is communicatie?
Communicatieproblemen
Oefening I: Woordvindprobleem
Belang van communicatie over cognitieve problemen
Oefening II: Gedachtewolkjes
Deel 4 | De kers op de taart: Gezonde levensstijl
11 Gezonde levensstijl
Wat doet gezonde voeding met je cognitief functioneren?
Deel 5 | Hoe nu verder
12 En … hoe nu verder?
Register
Literatuur
Over de auteur
