Staat en taboe
Politiek van de goede dood
Welke rol speelt de staat als het gaat om de beschikking over leven en dood?
In dit spraakmakende boek werpt succesauteur Paul Frissen nieuw licht op het actuele debat over 'voltooid leven'.
Geweldsmonopolie
Van oudsher heeft de staat het monopolie op het geweld en mag hij dus beschikken over leven en dood van zijn burgers. De staat kan mensen de oorlog in sturen, mag geweld gebruiken tegen burgers en kon in vroeger tijden zelfs de doodstraf opleggen. Naderhand kwam er de zogeheten 'biopolitiek': de zorg voor publieke gezondheid en het voortbestaan van de soort - steeds het exclusieve domein van de staat.
Euthanasiewetgeving
In Nederland is met de euthanasiewetgeving een deel van het monopolie overgedragen aan de dokter. In het huidige debat over het voltooide leven willen velen deze macht nog verder verleggen, namelijk naar de zelf beschikkende burger, die daarbij professionele hulp mag eisen.
Hoe autonoom?
Maar als de staat de plicht heeft om alle burgers te beschermen zodat zij hun leven zo autonoom mogelijk kunnen leven, betekent dit ook dat de staat grenzen moet stellen. In het licht van het geweldsmonopolie heeft het debat over het voltooide leven om deze redenen niet alleen een ethische, maar ook een politieke dimensie: hoe autonoom mag de burger over zijn of haar eigen leven beschikken? Of: wie mag doden?
Taboes
Frissen laat in Staat en taboe zien welke rol taboes, verboden en grenzen spelen in de gespannen verhouding tussen staat en burger. Net als in zijn eerdere werk combineert Frissen onderzoek naar de praktijk met filosofische reflectie.
Staat en taboe is genomineerd voor de Socratesbeker 2019.
‘Staat en taboe, een boek dat prikkelt, pleit en provoceert, is een welkome dissonant in het liberale koor dat het Nederlandse debat over zelfbeschikking vaak beheerst.‘ **** – NRC Handelsblad
'Verruimt op verrassende wijze de discussie over euthanasiewetgeving en de erop gebaseerde praktijk. De politiek-filosofische vraagstellingen worden door Frissen voorbeeldig uitgewerkt.' – Hans Achterhuis in de Volkskrant
‘Typisch Nederlands, dat radicale verlichtingsdenken. Niets is taboe, alles moet bespreekbaar zijn tot in het oneindige.’ – Paul Frissen in BN De Stem
‘Een radicaal andere invalshoek in de discussie over euthanasie.’ – Algemeen Dagblad (interview)
‘De dood is in alle culturen taboe, en dat is juist goed, betoogt politicoloog Paul Frissen.’ – interview in Medisch contact
‘Besluitvorming over leven en dood moet zwaar en ingewikkeld zijn.’ – Paul Frissen bij NPO Radio 1, Dit is de dag.
‘De auteur is vooral geïnteresseerd in de politiek-filosofische gevolgen van de staat die zijn geweldsmonopolie deelt met de burger. Juist die afbakening maakt Staat en taboe zo sterk.’ **** – Trouw