De canon van het onderwijs
Geschiedenis van het Nederlandse onderwijssysteem
Waarom is de universiteit van Harderwijk verdwenen? Wat hield de schoolstrijd ook alweer in? Wat was de betekenis van ‘rooie schoolmeester’ Theo Thijssen voor het onderwijs? Was de invoering van de Mammoetwet een vloek of een zegen? Van Erasmus tot Montessori, van alfabetisering tot speciaal onderwijs, van parochieschool tot de hbs: dertig verhalen zetten de belangrijkste historische gebeurtenissen en ontwikkelingen van het Nederlandse onderwijssysteem uiteen.
Onderwijs door de eeuwen heen
Het boek legt verbanden tussen het verleden en de actuele situatie op dit sociaal, cultureel – en niet te vergeten – politiek belangrijke terrein, waar het niet zelden roerig is: voor tal van nationale en regionale overheden, kerkgenootschappen en professionele disciplines was het onderwijs de afgelopen eeuwen immers inzet van strijd en beleid.
De canon van het onderwijs is rijk geïllustreerd met bijzondere afbeeldingen, veelal afkomstig uit de collectie van het Onderwijsmuseum. Levendige anekdotes en sprekende citaten vullen de vensters verder aan.
Inhoudsopgave De canon van het onderwijs
Voorwoord 9
1. De parochieschool 13
Het begin van het Nederlandse onderwijs
2. Erasmus 19
De invloed van het humanisme
3. Het Haneboek 25
De ontwikkeling van het leesonderwijs
4. Van wastafeltje tot tablet 31
De ontwikkeling van het schrijfonderwijs
5. ‘Volgens Bartjens’: 1 + 1 = 2 37
De opkomst van het rekenonderwijs
6. De vijf academies 43
De voorlopers van de moderne universiteit
7. Jacob Cats en Hieronymus van Alphen 49
De moraal van het opvoeden
8. De schoolopziener komt eraan 55
De betekenis van Adriaan van den Ende
9. Met de plak en de roe 61
Het wettelijke verbod op lijfstraffen
10. De strijd om de school 67
De Lager-onderwijswet van 1857
11. De eerste ambachtsschool 75
Opkomst, ondergang en terugkeer van het beroepsonderwijs
12. Modern of klassiek 83
De hogere burgerschool (hbs) en het gymnasium
13. Achter een gordijn verborgen 89
Onderwijs voor meisjes
14. De Landbouwhogeschool 95
De emancipatie van de praktische wetenschappen
15. Afke’s tiental 103
De invoering van de leerplicht
16. Scholing buiten de school 109
Van privéonderwijs tot autodidactie
17. Het begon met gebarentaal 115
Speciaal onderwijs
18. Van ondervoeding tot overgewicht 123
De komst van de schoolarts
19. Halfhartig onderwijs 131
Het onderwijs in de voormalige Nederlandse koloniën
20. ‘Het volle leven’ 139
De vernieuwende ideeën van de reformpedagogiek
21. Theo Thijssen en de emancipatie van de schoolmeester 147
Onderwijzen als beroep
22. De invloed van Kohnstamm 155
Onderwijs als wetenschap
23. Schuiven met stoelen en tafels 161
Veranderende ideeën over het schoolgebouw
24. De Mammoetwet 169
De democratisering van het onderwijs
25. De Cito-toets 177
Het meten van leerresultaten
26. De moedermavo 185
Volwasseneneducatie
27. De onderwijswethouder 191
Wie betaalt en bepaalt de school?
28. Het curriculum 199
De opeenstapeling van schoolvakken
29. Het jonge kind 207
De vorming van kleuters en peuters
30. Het puberbrein 215
Probleemgedrag van alle tijden?
Verantwoording van de canon 223
Om verder te lezen 227
Register 245
Verantwoording van de illustraties 253
'Een aantrekkelijk en leesbaar boek voor een breed publiek' - Didactief
'De korte brokken informatie bestaan steevast uit een goede mix van heldere hoofdlijnen en interessante weetjes.' - Nederlands Dagblad
‘[E]en nuttig boek, want de kennis van de Nederlandse onderwijsgeschiedenis houdt niet over. Wie weet nog dat ons onderwijs begon met de parochieschool in de Middeleeuwen? En wie kent nog de onderwijskundigen Kohnstamm en Langeveld?’ - Historisch Nieuwsblad
Reviews 'De canon van het onderwijs'
Anderen bekeken ook
3000 jaar denkers over onderwijs
Vijftig jaar leraren opleiden
