Handboek Stress te lijf
De zes tegen stress
Minder stress, meer balans
Een beetje stress hoort er in het leven gewoon bij. Het is zelfs gezond. Zonder stress geen prestaties, bijvoorbeeld. Maar af en toe een beetje stress kan zich ook ontwikkelen tot langdurige, ongezonde stress met misschien zelfs een burn-out als gevolg. Dan is het tijd om in te grijpen, maar hoe doe je dat?
De zes tegen stress
Handboek Stress te lijf geeft inzicht in wat stress is, hoe je het kunt aanpakken en, beter nog, voorkomen. Het bestaat uit twee delen. In het eerste deel van dit praktische handboek krijg je een beeld van de oorzaken en gevolgen van stress. Het tweede deel draait om de Zes tegen Stress, een inspirerende aanpak gebaseerd op zes factoren die je helpen om succesvol stress te lijf te gaan: persoonlijke ontwikkeling, bewegen, mindfulness, voeding, spelen en rusten.
Beter met stress omgaan
Voor dit boek putte Jan Jaap niet alleen uit zijn ervaring vanuit zijn werk als stress en burn-outspecialist. Hij ging ook honderd dagen op studiereis naar Azië. Een ontdekkingstocht die onder andere voerde langs Japanse wetenschappers, Nepalese monniken en een gestresste mindfulnessmeester. Allemaal met ideeën over hoe de moderne mens beter met stress zou kunnen omgaan.
Voor wie
Handboek Stress te lijf is bedoeld voor wie persoonlijk belangstelling heeft voor stress, maar ook voor professionals als coaches, psychologen, therapeuten en artsen die behoefte hebben aan een wetenschappelijk onderbouwd overzicht en aanpak voor hun cliënten.
Online extra's
Bij dit handboek hoort stresstelijf.nu, de website met daarop handige downloads,
een blog en nog veel meer.
Voorwoord
Inleiding
Wat is de definitie van stress eigenlijk? Welke soorten stress zijn er? Wat is het verschil tussen gezonde en ongezonde stress?
DEEL 1 – STRESS IN BEELD
1. Stress in je lijf
Stress is in principe gezond, het houdt je zelfs in leven. Wat gebeurt er biologisch met je bij spannende situaties?
2. Stress in je hoofd
Veel van de spanning van de moderne mens wordt veroorzaakt door ons complexe leven. Over de rol van prikkels en persoonlijkheid.
3. Stress en de ander
Ook sociale factoren spelen een belangrijke rol bij je weerbaarheid
tegen stress. Wat is het belang van verbinding?
4. Oorzaken van stress
Welke oorzaken (stressoren) staan aan de wieg van je chronische stress?
5. Gevolgen van stress
Wat kunnen zowel de lichamelijke als psychische gevolgen zijn bij chronische stress? Hoe zit het met burn-out?
6. Test je stress
Hoe kun je jezelf testen? Zijn testen betrouwbaar?
7. Eerste hulp bij stress
Wie kan je helpen als het allemaal wat te veel wordt en wat kun je verwachten? Van huisarts tot psycholoog.
DEEL 2 – DE ZES TEGEN STRESS
Inleiding
Weerbaarheid is het sleutelwoord als het gaat om de aanpak van chronische stress. Wat is het eigenlijk en hoe vergroot je die?
1. Persoonlijk ontwikkelen
Na onze studietijd gaat onze persoonlijke ontwikkeling soms op een laag pitje. Toch is het een van de belangrijkste wapens tegen stress.
2. Mindfulness
Mindfulness is populair. Wat is het nu precies en hoe past het in de zes-tegen-stress-aanpak?
3. Bewegen
Je hoeft echt niet vijf keer per week naar de sportschool, maar bewegen is wel heel erg belangrijk.
4. Rusten
Geef je lichaam en brein de rustmomenten die ze nodig hebben. Van slaap tot een opgeruimd huis.
5. Voeding
Wat is de invloed van je eetpatroon op hoe je je voelt? En wist je dat je twéé breinen hebt?
6. Spelen
Doe niet zo kinderachtig, wordt tegen speelse mensen gezegd. Maar spelen is een belangrijke manier om stress te reduceren.
Bijlage: Aan de slag!
Hoe kun je dit boek in de praktijk gebruiken om stress te lijf te gaan?
Dankwoord
Over de auteur
Literatuur
Personeelstekorten nemen toe, de werkdruk neemt toe… dus het is niet zo verwonderlijk dat mensen steeds vaker stress ervaren in het werk.
Een beetje stress hoeft geen probleem te zijn, aldus de auteur. Het stimuleert vaak om net dat stapje extra te zetten. Maar als stress te langdurig en te veel is, zal het uiteindelijk negatief uitpakken. Dan kan het bijvoorbeeld resulteren in een depressie of burn-out. In dit handboek ‘Stress te lijf’ neemt de auteur de lezer eerst mee in wat stress eigenlijk is: waar het door veroorzaakt wordt en waar het zoal toe kan leiden.
Interessant voor HR(D)-professionals en coaches is vooral deel 2: daarin worden zes aanvliegroutes besproken die helpen om je te wapenen tegen een ongewenst stressniveau. De eerste richt zich bijvoorbeeld op persoonlijke ontwikkeling; door bezig te zijn met hoe je je verder kunt ontwikkelen en te ervaren dat daar meerdere wegen in te bewandelen zijn, leer je om meer te relativeren. Maar ook ‘spelen’ kan een belangrijke bijdrage leveren aan ont-stressen. Het helpt je om te ontspannen, maar ook om op nieuwe ideeën te komen en op flexibele wijze oplossingen te vinden.
En uiteraard dragen voldoende beweging én voldoende rust ook in belangrijke mate bij tot het hanteerbaar houden van stress. Concrete tips hiervoor zijn in het boek eveneens te vinden.
Dit artikel werd eerder gepubliceerd in het tijdschrift Opleiding & Ontwikkeling (O&O) nummer 2 2022.
Jan Jaap te gast bij Donatello Piras en Roos Abelman om te spreken over stress en burn-out. Klik hier voor het interview (12 minuten).
Boekbespreking: Handboek Stress te Lijf door Annemarie Eversdijk: “Mooi vormgegeven en leest makkelijk weg. Prettig praktische insteek.” Klik hier voor het hele artikel.
Interview met Jan Jaap Verolme en Wilmar Schaufeli over burn-out. Door Anne Corré. Voor het hele artikel klik hier.
Reviews 'Handboek Stress te lijf'
Preview: drie basisvormen van stress
Stress is op zich een heel gezonde reactie. Het heeft een positieve invloed op ons functioneren, zowel lichamelijk, mentaal als emotioneel. Het is dus niet iets dat je per se moet bestrijden. Maar als een stressvolle situatie blijft voortduren, dan werkt het contraproductief. In dit artikel lees je welke drie basisvormen van stress we kunnen onderscheiden.