Omgaan met ongemak in coaching en training
Als het niet loopt zoals je hoopt: een wenkend perspectief
De innerlijke houding
Veel boeken over begeleiding (training, coaching, advisering) gaan over methoden en hoe die goed toe te passen in de praktijk. Omgaan met ongemak in coaching en training kiest een andere invalshoek. Het gaat over wat daaraan ten grondslag ligt: de innerlijke houding van jou als begeleider. Het is vanuit deze houding dat je intervenieert bij de begeleiding van individuen en teams en bij complexe organisatievraagstukken. De innerlijke houding gaat over welk deel van je persoonlijkheid sturing geeft aan de interventies. Het omvat je referentiekader, maar ook het bewustzijn van waaruit je intervenieert.
Omgaan met ongemakkelijke situaties
Het accent ligt in dit boek op ongemakkelijke situaties, waarin onverwachte gebeurtenissen de plannen en de aanpak van de begeleider doorkruisen. Dat kan in een individueel coachgesprek, bij de begeleiding van een team of bij de aanpak van een organisatieontwikkelingstraject. René Meijer illustreert dit met visies uit diverse stromingen, zoals boeddhisme, taoïsme, psychoanalyse, mentaliseren en Voice Dialogue.
Nieuwe inzichten bij interventies in coaching en training
• Geen tips en trucs, maar een diepgaande kijk op ongemak in begeleiding
• Een visie die bruikbaar is in ieders werk bij de begeleiding van individuen en teams
• Herkenbare voorbeelden uit de praktijk van (team)coaching en training
1 Inleiding 25
1.1 Van oud naar nieuw 25
1.2 De aard van menselijk samenleven 26
1.3 Niemand die het weet 27
1.4 Houding belangrijker dan inhoud 28
1.5 De behandelde stromingen 29
1.6 Ego 30
2 De aard van oplossingen 31
2.1 Het risico van één oorzaak 32
2.2 Het risico van absolutisme 32
2.3 De relativering van methoden en modellen 33
3 Boeddhisme: ongemak is onontkoombaar 37
3.1 De visie op ongemak 37
3.2 Hoe we doorgaans reageren op dukkha 43
3.3 De middenweg van het boeddhisme 45
3.4 De middenpositie is niet hetzelfde als de middenweg 46
3.5 Betekenis voor de cliënt 47
3.6 Betekenis voor de begeleider en de interventies 48
4 Taoïsme: zoeken naar open ruimte 51
4.1 De visie op ongemak 52
4.2 De middenpositie vanuit het taoïsme 55
4.3 Betekenis voor de cliënt 63
4.4 Betekenis voor de begeleider en de interventies 64
5 De achtergrond van ongemak 67
5.1 De werkelijkheid is inherent onbevredigend 67
5.2 De werkelijkheid is inherent polair 69
5.3 De werkelijkheid is inherent paradoxaal 70
6 Psychoanalyse: lust en onlust 75
6.1 De visie op ongemak 76
6.2 De middenpositie vanuit de psychoanalyse 79
6.3 Betekenis voor de cliënt 80
6.4 Betekenis voor de begeleider en de interventies 81
7 Voice Dialogue: welke Ik is aan het woord? 85
7.1 De visie op ongemak 85
7.2 De middenpositie vanuit Voice Dialogue 88
7.3 Betekenis voor de cliënt 90
7.4 Betekenis voor de begeleider en de interventies 90
8 Theory U: vertrouwen op de toekomst die zich wil ontvouwen 93
8.1 De visie op ongemak 93
8.2 De middenpositie vanuit Theory U 98
8.3 Betekenis voor de cliënt, het team en de organisatie 99
8.4 Betekenis voor de begeleider en de interventies 100
9 Mentaliseren: zelfreflectie en inlevingsvermogen 103
9.1 De visie op ongemak 103
9.2 De middenpositie vanuit mentaliseren 110
9.3 Betekenis voor de cliënt 111
9.4 Betekenis voor de begeleider en de interventies 111
10 Kenmerken van de middenpositie 115
10.1 Het midden als positie 115
10.2 Het midden als proces 116
10.3 De middenpositie als innerlijke houding 117
10.4 De middenpositie in acht kenmerken 118
11 Werken vanuit de middenpositie: casuïstiek 123
11.1 Verwelkom het niet-weten 123
11.2 Geef jezelf toestemming om aan te modderen 124
11.3 Benoem het ongemak dat je voelt 126
11.4 Aanvaard en overstijg de paradoxen 126
11.5 Neem je eigen aandeel 130
11.6 Breng je eigen gevoelens in 132
12 Reageren vanuit de middenpositie: de cases uit de proloog 139
12.1 De onverwachte cliënt 139
12.2 Het weggelopen teamlid 140
12.3 De afwezige directeur 141
13 Als alles loopt zoals je hoopt: omgaan met gemak 145
13.1 Nogmaals: de werkelijkheid is polair 145
13.2 Het ervaren van gemak 146
13.3 Het gemak voldoet niet 146
13.4 Het gemak zal wel verdwijnen 148
13.5 Omgaan met gemak vanuit de middenpositie 148
'Het mag duidelijk zijn: dit is een van de beste boeken die ik las over professioneel handelen. Zo'n boek waarvan ik niet exact kan omschrijven wat het goed maakt. Woorden als inspirerend en inzichtgevend zijn te beperkend. Het is eerder de boodschap vanuit erkenning en gelijkwaardigheid die dit boek onderscheidend maakt'. - Managementboek.nl - Hans de Witte-van Mierle
'Wat een fijn, beknopt en toegankelijk informatief boek is dit! Ik heb het in één ruk uitgelezen. Ik ben geen coach, leidinggevende of trainer, maar voelde me desondanks door de thematiek aangesproken.De kennis die ik heb opgedaan, gaat me zeker helpen in contacten met anderen. Zowel in mijn werk als verpleegkundige, als privé.
Ik ben erdoor aangeraakt. Het maakt me wakker. Besef opnieuw hoe waardevol het is om steeds weer die middenpositie op te zoeken, en hoe lastig dat tegelijkertijd is. Het vraagt een doorlopend oefenen, met een milde glimlach naar al het onvolmaakte. En precies die ruimte vind ik terug in dit boek'. - Monique van der Post
