Klassiekers in de neuropsychologie
Wij staan op de schouders van reuzen die ons voorgingen, waardoor wij ook verder kunnen kijken. Elke wetenschappelijke discipline kent dergelijke reuzen. De patiënt van Broca en het taalsysteem van Wernicke zijn klassieke verhalen die in elke inleiding in de neuropsychologie worden vermeld.
In het Tijdschrift voor Neuropsychologie beschreef Paul Eling vele jaren historische verhalen over algemeen bekende, maar ook minder bekende zaken onder de noemer ‘Klassiekers’. Meestal ging het niet alleen om het uit de mottenballen halen van bekende wetenschappers, begrippen, of neuropsychologische tests, maar voegde hij er ook een kritische kanttekening aan toe. Het doel was om de lezer te laten zien dat het vaak niet zo rooskleurig was als wel werd voorgesteld.
In Klassiekers in de neuropsychologie zijn deze ‘Klassiekers’ gebundeld in de hoop dat velen die geïnteresseerd zijn in de neuropsychologie, niet in de laatste plaats studenten, hun voordeel zullen doen met deze verhalen en beter gewapend theorie en praktijk tegemoet zullen treden.
Dr. Paul Eling, neuropsycholoog, werkt bij de sectie Neuro- en revalidatiepsychologie van het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour van de Radboud Universiteit Nijmegen.
Inhoud
Ter inleiding
1 De NVN: wordingsgeschiedenis van de Nederlands Vereniging voor Neuropsychologie
2 Nobelprijs voor Golgi en Cajal: 1906-2006
3 Van de Wisconsin Card Sorting Test naar de Holmgren Test: over de
historische en conceptuele achtergrond van de Wisconsin Card Sorting Test
4 Diagrammen: de verbeelding van de geest
5 Het lokalisatievraagstuk in Nederland in de negentiende eeuw
6 Arthur Benton (1909-2006)
7 Frits Grewel: neurolinguïst avant la lettre
8 André Rey en zijn Complexe Figuur Test
9 Grünbaum: de eerste Nederlandse neuropsycholoog
10 Schedelmetingen in Nederland
11 Rudolf Magnus en zijn Instituut
12 In Memoriam: Henry Gustav Molaison ofwel ‘H.M.’ (1926-2008)
13 Het Centraal Instituut voor Hersenonderzoek en zijn directeuren
14 De Bourdon: wereldberoemd in Nederland
15 Franz: neuropsycholoog avant la lettre
16 De Wada-test
17 Over de prehistorie van adhd
18 Lichtheims schot in de roos
19 Een wijze uit het Oosten
20 Duistere ziekten van de geest
21 Op het spoor van een ‘multifunctionele’ test: over de geschiedenis van de Trail Making Test
22 Wat heeft Korsakov geleerd van Magnan?
23 Multiple sclerose vóór Charcot
24 Over de basale ganglia
25 De invoering van het begrip amnesie
26 Louyer-Villermay over amnesie
27 Jules Falret over amnesie
28 Ribot over de ‘ziekten van het geheugen’
29 Pierre Janet over emotie en geheugen
30 Arnold Pick en ‘zijn’ ziekte
31 De disconnexion syndromes van Norman Geschwind
32 Oliver Zangwill en de neuropsychologie in Engeland
33 Over Axenfeld en zijn lijnendeeltest
34 De Franse pionier Henri Hécaen
35 Waarom gebruikt u eigenlijk de Stroop?
36 En hij noemde het hippocampus
37 De eerste medicatie voor onrustige kinderen
38 Flourens over lokalisatie van functie
39 Ennio de Renzi (1924-2014): de Italiaanse grondlegger van de neuropsychologie
40 Slaapwandelen in 1850: de visie van James Cowles Prichard
41 Wernickes afasiepatiënten
42 Franz Joseph Gall: terug naar de originele bronnen
Dankwoord
