In de greep van een eetstoornis
Ervaringen en advies van ouders en behandelaars
Voorkomen en behandelen van eetstoornissen
Iedereen kent de verhalen van de meestal jonge mensen die in de greep raken van een eetstoornis. Gezinnen staan machteloos en ook behandelaars lopen soms stuk op deze jongeren die vastbesloten lijken zichzelf te gronde te richten. De behandeling roept de nodige vragen op. Wanneer iemand ernstig verzwakt is, schrijft het protocol voor dat de patiënt op gewicht’ moet komen alvorens er psychologische hulp komt. Soms worden dwangvoeding en fixatie toegepast, maar dat is heel traumatiserend voor iemand die haar identiteit heeft opgebouwd rondom niet-eten. Wat is er nodig om de behandeling van eetstoornissen te verbeteren, zodat we in de toekomst kunnen voorkomen dat iemand in de greep raakt van een levensbedreigende eetstoornis en daaraan overlijdt?
Ervaringen van ouders en behandelaars
Greta Noordenbos, expert op het gebied van eetstoornissen, sprak met ouders over de ziekte waaraan hun kind uiteindelijk is overleden. Wat zijn hun ervaringen? Wat hebben zij gemist in de behandeling? Aan behandelaars vroeg zij waar ze tegen aanlopen. Hoe gaan ze om met ethische kwesties als lichamelijke integriteit en zelfbeschikking? Op basis van deze gesprekken en van wat in de wetenschap bekend is over ernstige eetstoornissen, beschrijft Noordenbos in In de greep van een eetstoornis op toegankelijke wijze de pijnpunten en mogelijke oplossingen in de behandelaanpak.
Inhoud In de greep van een eetstoornis
Voorwoord
Inleiding
1. Achtergronden en risicofactoren
Ouders over de problemen voorafgaand aan de eetstoorni
Behandelaars over achtergronden en risicofactoren
Achtergronden en risicofactoren in onderzoeksliteratuur
Conclusie
2. Begin van de eetstoornis en vroege signalering
Aanleiding voor lijnen en afvallen
Aanleiding voor ouders om hulp te vragen
Behandelaars over het begin van een eetstoornis
Onderzoek naar het begin van de eetstoornis
Preventie van eetstoornissen
Vroege signalering
Conclusie
3. De eerste behandelfase van anorexia nervosa
Ouders over de eerste fase van de behandeling
Behandelaars over de eerste behandelfase van een eetstoornis
Doelen en inhoud van de eerste behandeling
Lessen uit onderzoek naar de eerste fase van behandeling
De Zorgstandaard Eetstoornissen over de eerste behandelfase
Conclusie
4. Terugval en toenemende verslechtering
Terugval
Plaats en inhoud van de vervolgbehandeling
Toenemende verslechtering
Besmettingsgevaar
Belasting en uitputting van het gezin
Kenmerken van een ernstige eetstoornis
Behandeling van een ernstige eetstoornis
Onderzoek naar terugval en de preventie daarvan
Conclusie
5. Gedwongen behandeling bij levensgevaar
Sondevoeding op een gesloten afdeling
Toename van dwang, depressie en suïcidaliteit
Aanvragen van een rechterlijke machtiging voor dwangbehandeling
Ongewenste gevolgen van gedwongen sondevoeding
Kenmerken van een levensbedreigende situatie
Nieuwe richtlijn voor dwangvoeding
Onderzoekers over de effectiviteit van gedwongen behandeling
Onderzoek naar de effectiviteit van psychofarmaca
Conclusie
6. Wat te doen bij een vastgelopen behandeling?
Ervaringen met een stagnerende behandeling
Moreel beraad bij vastgelopen behandeling
Advies van het Centrum voor Consultatie en Expertise
Conclusie
7. Tussen hoop en wanhoop
Ouders over hoop en wanhoop
Behandeling van comorbide problemen
Beseffen patiënten de ernst van hun situatie?
Moreel beraad over de beëindiging van de behandeling
Palliatieve zorg
Conclusie
8. Verliezen, verwerken en verbinden
De verloren strijd tegen anorexia
Suïcidepogingen
Verzoek om euthanasie
Afscheid nemen
Verwerking en verbondenheid met lotgenoten
Ervaringen van behandelaars met overlijden van eetstoornispatiënten
Verzoek om levensbeëindiging
Protocol bij overlijden in de kliniek
Onderzoek naar overlijden bij eetstoornissen
Conclusie
9. Van problemen naar oplossingen
Aandacht voor problemen vóór de eetstoornis
Vroegtijdige signalering van eetstoornissen
Motiveren voor behandeling en herstel
Behandeling thuis of in een centrum voor eetstoornissen?
Positieve bejegening door behandelaars
Doelen en inhoud van de behandeling
Terugval en verslechtering
Stoppen met behandelen en bieden van palliatieve zorg
Fase van overlijden en verwerken
Conclusie
10. Naar een bredere visie op eetstoornissen
Waarom is anorexia nervosa zo hardnekkig?
Negatieve gevolgen en existentiële angst
Beperkte visie op eetstoornissen in de DSM
Van een beperkte naar een bredere visie op eetstoornissen
Vroege signalering en diagnostiek van psychische problemen
Integratie van lichamelijke en psychische behandeling
Bredere herstelcriteria voor eetstoornissen
De meerwaarde van een bredere visie
Conclusie
Bijlage: websites over eetstoornissen
Noten
Dankwoord
Over de auteur
'Het boek is goed gestructureerd en makkelijk leesbaar. Voor ouders en omstanders zijn de ervaringsverhalen herkenbaar. Door de vele genoemde verbetermogelijkheden is dit boek zeker een aanrader voor behandelaren - alles voor een beter behandelresultaat!' - Tineke Kuipers in WEET Magazine
